ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ 2027-2031 ԹԹ. ԼԻԱԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՊԱԿԵՆՏՐՈՆԱՑՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԴՐԱ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Առաջարկում ենք ռազմավարության շրջանակում դիտարկել նաև հոգեբուժական կազմակերպությունների կառավարման փուլային ապակենտրոնացումը, որը կնպաստի հոգեկան առողջության ծառայությունների համայնքահենք համակարգի ձևավորմանը։ Մասնավորապես՝ առաջարկում ենք համայնքներին կամ միջհամայնքային միավորումներին փոխանցել հոգեկան առողջության առաջնային և համայնքային ծառայությունների կազմակերպման, մոնիթորինգի և տեղական մակարդակում կարիքների գնահատման լիազորություններ, միաժամանակ ապահովելով մասնագիտական հսկողության, որակի և մարդու իրավունքների չափանիշների միասնական պետական մոտեցումը։ Ապակենտրոնացման գործընթացը պետք է կառուցվի համայնքահենք հոգեկան առողջության ծառայությունների աստիճանական զարգացմամբ, ներառյալ տեղական հոգեբուժական մոբիլ խմբերի, հոգեբանական խորհրդատվության և սոցիալ-վերականգնողական ծառայությունների ներդրումը։ 

Հավելված 1-ի «Գերակա ուղղություն 3» բաժնի «առկա իրավիճակ» ենթաբաժնում առկա է «անձնական տվյալներ» և «անհատական տվյալներ» եզրույթների շփոթություն։ «Անձնական տվյալներ» հասկացությունը սահմանված է «Անձնական տվյալների պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքով, իսկ «անհատական տվյալներ» հասկացությունը սահմանված չէ, այդ թվում՝ «Սոցիալական աջակցության մասին» ՀՀ օրենքում։ Այս տարբերակումը հիմնավորված չէ և կարող է հանգեցնել տվյալների պաշտպանության իրավական ռեժիմների շփոթմունքի՝ վտանգելով տվյալների գաղտնիության և պաշտպանության երաշխիքները։ 

Հավելված 1-ի «Գերակա ուղղություն 3» բաժնի «առկա իրավիճակ» ենթաբաժնում նշվում է, որ սոցիալական ծառայությունների ապակենտրոնացման համատեքստում քննարկվելու է միայն ոչ դրամական ծառայությունների տրամադրման գործընթացը՝ սոցիալական աջակցության ոլորտում։ Առաջարկում ենք վերանայել այս մոտեցումը և հստակ տարբերակել դրամական սոցիալական ծառայությունների վճարման փուլերը և դրանց իրականացմանն առնչվող վարչական ու գնահատողական գործառույթները։ Այսպիսով, կարելի է ապահովել դրամական ծառայությունների որոշ վարչական փուլերի, օրինակ, նախնական փաստաթղթային ստուգման, գնահատման և մոնիթորինգի աստիճանական ապակենտրոնացումը՝ պահպանելով վճարման իրավասությունը և վերահսկողությունը պետական մակարդակում։