Գյուղատնտեսության ոլորտին տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագրին հավանություն տալու մասին ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

ՏԵՂԵԿԱՆՔ-ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԻՆ ՏՐԱՄԱԴՐՎՈՂ ՎԱՐԿԵՐԻ

ՏՈԿՈՍԱԴՐՈՒՅՔՆԵՐԻ ՍՈՒԲՍԻԴԱՎՈՐՄԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ՀԱՎԱ­ՆՈՒ­ԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱ­ՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

      Անհրաժեշտությունը: «Գյուղատնտեսության ոլորտին տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագրին հավա­նու­թյուն տալու մա­սին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծի ընդունման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է վարկավորման բնագավառում պետա­կան հովա­նավորչական քաղաքականության իրականացման անհրաժեշտությամբ, որը թելադրվում է առևտրային բանկերի և ֆինանսական կազմակերպությունների կողմից տրամադրվող վարկերի բարձր տոկո­սա­դրույք­­ներով, որոնք հանդիսանում են լուրջ խոչընդոտ գյուղատնտեսությունում բազմաթիվ տնտեսա­վարողների գործունեության համար:

        Գյուղա­տնտեսության առջև ծառացած խնդիր­ների լուծ­ման արդյունավետ միջոցներից է գյուղատնտեսությունում տնտեսավարողների վար­կավոր­ման մատ­չելիու­թյան բարձրացումը և վարկավորման պայմանների բարելա­վումը: Գյուղա­տնտեսական մթերքների արտադրության, մթերման, վերամշակման, գյուղա­տն­տեսական աշխա­տանքների նախապատ­րաստման, արտադրա­կան կարո­ղու­թյուն­ների ընդլայնման, նոր արդիական տեխնոլոգիաների կիրառման  հա­մար գյուղա­տնտե­սու­թյունում տնտեսավարողնե­րին խիստ անհրաժեշտ է ունենալ բավարար հիմնական և շրջա­նառու միջոցներ: Դրա ապահովման արդյունավետ մեխա­նիզմ­ներից է նպատակային վարկերի տոկո­սադրույքների սուբսիդա­վորման ծրագրի իրականացման միջոցով վարկերի մատչելիության բարձրացումը: Վերջինս հնարա­վորություն կըն­ձեռի ընդլայնել գյուղա­ցիա­կան տնտեսությունների կարողու­թյունները, բարձրացնել ոլորտի մրցու­նակությունը, նպաս­տել գյուղական հա­մայնքների ամրապնդ­մանը, բարելավել գյուղա­կան բնակչության կենսապայ­մաններն ու կյանքի որակը, բարձ­րացնել երկրի պարե­նային անվտան­գու­թյան մակարդակը:

        Ոլորտին տրամադրվող վարկերի մատչելիության բարձրացման ներկայիս գործող ծրագրերում կիրառվող մեխանիզմները և պայմանները հնարավորություն են տալիս լուծելու միայն գյուղատնտեսությունում տնտեսավարողների ընթացիկ խնդիրներ:

        Ներկայումս խնդիր է վարկավորման պայմանների, մասնավորապես՝ վարկավորման ժամկետների, տրամադրվող վարկի գումարի ավելացման, սուբսիդավորվող  տոկոսադրույքի մեծածցմամբ ապահովել՝

• վարկերի մատչելիության մակարդակի էլ ավելի բարձրացումը,
• վարկերի նպատակաուղղումը տնտեսությունների խոշորացմանը, արդիա­կան տեխնոլոգիաների ներդրմանը, տնտեսավարողների ուսուցմանը,
• վարկառու տնտեսությունների հաշվառումը (ռեգիստրի վարումը),
• տրամադրվող վարկերի արդյունավետության գնահատումը:

Նշված պայմանների ապահովումն էլ պայմանավորել է վարկիերի տոկոսա­դրույքների  սուբսիդավորման ներկայիս ծրագրի վերանայումը և նոր մեխա­նիզմ­ներով ծրա­գրի իրականացումը:         

        Ընթացիկ իրավիճակը և խնդիրները: Ներկայումս գյուղատնտեսության զար­գացմանը խոչ­ընդոտում են մի շարք գործոններ, որոնցից կարելի է առանձ­նացնել գյուղա­տնտե­սության վարման բարձր ռիսկայնությունը, գյուղացիական տնտե­սու­թյունների փոքր չափերը և հողա­բաժին­ների մասնատվածությունը, խոշոր ապրան­քային տնտեսու­թյունների ցածր տեսակարար կշիռը, գյուղատնտե­սու­թյունում գործող տնտեսավարողների համատեղ գործունեության ոչ բավարար ընթացքը, արտադրա­­կան և շուկայա­կան (ֆինանսական) ենթա­կա­ռուց­վածքների թեր­զար­գաց­վածու­թյունը: Նշվածի հետ մեկտեղ գյուղատնտեսության առջև ծառացած խնդիր­­ներից է նաև տնտեսավարողների վարկա­վորման մատչելիու­թյան ցածր մակար­դակը:

        Առևտրային բանկերի կողմից հիմնականում տրամադրվող վարկերի բարձր տոկո­սա­դրույքների պատճառով, դրանք գրեթե անմատչելի են արտադրա­տեխ­նի­կա­կան բարդ պայմաններ ունեցող և իրացման դժվարություններ ունեցող բազ­մաթիվ տնտեսա­վարող­ների համար, ուստի պետական հովանավորչական քաղա­քականության իրակա­նացումն անհրա­ժեշ­տ պայման է հանդիսանում գյու­ղատն­տեսությունում տնտեսավարող­ների կարո­ղու­թյունների հզորացման, արտադ­րության ծավալների ընդլայնման և գյուղա­տնտեսական արտադրության մրցու­նակության բարձրացման համար։ Դրա հետ մեկտեղ կարևորագույն խնդիր է վարկերի նպատակայնության մակարդակի բարձրացումը, վարկերի գումարի և վարկա­վորման ժամկետների ավելացման միջոցով դրանց նպատակա­ուղղումը տնտեսու­թյունների խոշորացմանը, արդիական տեխնոլոգիաների ներդր­մանը և տնտե­սավարողների գիտելիքների մակարդակի բարձրացմանը:       

      Տվյալ բնագավառում իրականացվող քաղաքականությունը: Հայաստանի Հանրա­­պետության կառա­վա­­րու­թյան 2011 թվա­կանի մարտի 31-ի N 349-Ն որոշմամբ հաստատված «Գյուղա­տնտե­սության ոլոր­տին տրամադրվող վարկերի տոկոսա­դրույքների սուբսի­դա­վորման կարգի» համաձայն հանրա­պետությունում 2011 թվա­կանի ապրիլի 1-ից իրա­կանացվել է վար­կերի տոկո­սա­դրույքների սուբսիդավորման ծրագիր: Տրամադրվել են հայկական դրամով 14 % տոկո­սա­դրույքով վարկեր մինչև 3.0 մլն դրամ գումարով 2 տարի մարման ժամկետով: Սուբսի­դավորվել է վարկերի տոկոսա­դրույքի 4 տոկոսային կետին, իսկ հանրա­պետության առավել կարիքավոր թվով 225 համայնքների վար­կա­ռունների վարկերի տոկոսադրույքի 6 տոկոսային կետին համարժեք մասը: Սկսած 2015 թվականից Հայաստանի Հանրապետության կառա­վարու­թյան 2015 թվականի փետրվարի 19-ի «Հայաստանի Հանրա­պետության կառա­վարության 2011 թվա­կանի մարտի 31-ի N 139-Ն որոշման մեջ փոփո­խու­թյուններ կատա­րելու մասին» N 349-Ն որոշմամբ հան­րապե­տու­թյան բոլոր համայնքների համար սահ­մանվել է տոկոսա­դրույքների 6 տոկո­սային կետին համար­ժեք մասի սուբսիդավորում:

        Յուրաքանչյուր տարի ծրագիրն իրականացվել է երկու փուլով հանրապետու­թյան բոլոր համայնքներում: Ինչպես մայր գումարի մարման, այնպես էլ տոկոսա­դրույքի վճարման համար արտոնյալ ժամկետ է սահմանվել առնվազն 6 ամիս: Ընդհանուր առմամբ, 2011 թվականի ապ­րիլի 1-ից մինչև 2017 թվականի հունիսի 30-ն ընկած ժամա­նա­կահատվածում տրամադրվել է շուրջ 127.5 հազար միավոր վարկ 106.4 մլրդ դրամ գումարով: Սուբսի­դա­վորված գումարը կազմել է շուրջ 5.1 մլրդ դրամ:

          Կարգավորման նպատակը և բնույթը: Ծրագրի հիմնական նպատակն է` հանրապետության ագրոպարենային ոլորտում զբաղ­ված ֆիզիկական և իրա­վա­բանական անձանց տրամադրվող վարկերի տոկոսա­դրույքների մասնակի սուբսի­դա­վորման, վարկավորման պայմանների բարելավման միջոցով` վարկավորման մատ­չելիու­թյան մակար­­դակի բարձրացումը և արդյունքում տնտեսա­վարողների կարողությունների ընդլայնումը և արդիական տեխնոլոգիաների ներդրմանը նպաս­տելը: Ծրագրով նախատեսվում է վարկավորման պայմանների սահմանումն ըստ վարկավորման ուղղությունների, վարկավորման մեխա­նիզմների, սուբսիդավորման ձևի ու չափի հստակեցումը:

        Ծրագրով ներկայացվում են դրա իրագործման հիմնական մոտեցումները, մոնիթորինգը, իրականացման ռիսկերը և դրանց մեղմման հնարա­վորությունները, ակնկալվող արդյունքները, ֆինանսական գնահատականը:

Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք: Նախագիծը մշակվել է ՀՀ գյուղատնտեսության նախա­րարու­թյան աշխա-տակազմի կողմից:

        Ակնկալվող արդյունքը:  Ծրագրի իրականացման արդյունքում կբարձրանա  ոլորտում վարկունակ պահանջարկի մակարդակը, ինչը կհան­­գեց­նի համա­խառն արտադրանքի աճին, էականորեն կնվազեն բանկերի և վարկային կազմա­կեր­պությունների ռիս­կերը, կբարձրանա գյուղատնտեսության ոլորտի ներդրումային գրավչու­թյունը, կընդլայնվեն գյուղատնտեսությունում տնտեսա­վարողների կարո­ղությունները, սահմանված ժամկետում և պահանջներին համապատասխան կիրականացվեն գյուղա­տն­տեսական մթերքների արտադրության կազմակերպման աշխատանքները, հնարավորու­թյուններ կապահովվեն ագրոտեխնիկական պա­հանջ­ների կատարման, անասնապա­հու­թյունում գյուղատնտեսական կենդանիների տոհմային և մթերատու հատկանիշների բարելավման, արտադրության արդյունա­վետության բարձրացման համար, կստեղծվեն հնարավորություններ գյուղատնտե­սությունում արդիական տեխնո­լոգիաների ներդրման, տնտեսությունների խոշո­րացման, վարկառուների ռեեստրի վարման միջոցով վարկավորման առաջնահերթ խնդիրների բացահայտման համար.

        Այլ տեղեկություններ: Այլ տեղեկություններ չկան:

ՏԵՂԵԿԱՆՔ

«ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԻՆ ՏՐԱՄԱԴՐՎՈՂ ՎԱՐԿԵՐԻ

ՏՈԿՈՍԱԴՐՈՒՅՔՆԵՐԻ ՍՈՒԲՍԻԴԱՎՈՐՄԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ՀԱՎԱ­ՆՈՒ­ԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱ­ՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՄ ՏԵՂԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄՆԻ ԲՅՈՒՋԵՈՒՄ ԾԱԽՍԵՐԻ ԵՎ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԷԱԿԱՆ ԱՎԵԼԱՑՄԱՆ ԿԱՄ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

        «Գյուղատնտեսության ոլորտին տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագրին հավա­նու­թյուն տալու մա­սին» Հայաստանի Հանրա­պետության կառավարության որոշման նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի բյուջեում ծախսերի և եկամուտների էական ավելացում կամ նվազեցում չի նախատեսվում։

ՏԵՂԵԿԱՆՔ

«ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԻՆ ՏՐԱՄԱԴՐՎՈՂ ՎԱՐԿԵՐԻ

ՏՈԿՈՍԱԴՐՈՒՅՔՆԵՐԻ ՍՈՒԲՍԻԴԱՎՈՐՄԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ՀԱՎԱ­ՆՈՒ­ԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱ­ՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ԱՅԼ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԱԿՏԵՐԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

        «Գյուղատնտեսության ոլորտին տրամադրվող վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագրին հավա­նու­թյուն տալու մա­սին» Հայաստանի Հանրա­պետության կառավարության որոշման նախագծի ընդունման կապակցությամբ այլ իրավական ակտերի ընդունման անհրաժեշտությունը բացակայում է։ Միջազգային պայմանագրերով ստանձնած պարտավորությունների հետ համապա­տաս­խա­նությունը`  համապատասխանում է: