ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2015 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 8-Ի N 1179-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԻԾ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2015 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 8-Ի N 1179-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀԱՅԱUՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ 

1. Իրավական ակտի անհրաժեշտությունը (նպատակը)

Ներկայացվող նախագծի ընդունումը պայմանավորված է ««Պետական նպաստների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 18.04.2025, ՀՕ-74-Ն օրենքի կիրարկումն ապահովելու անհրաժեշտությամբ։ 

1.1. Կարգավորման հարաբերությունների ներկա վիճակը և առկա խնդիրները

««Պետական նպաստների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 18.04.2025թ. ՀՕ-74-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) հետ միաժամանակ ընդունվել է նաև ««Ժամանակավոր անաշխատունակության և մայրության նպաստների մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» 18.04.2025թ. ՀՕ-73-Ն օրենքը, որով ներդրվեց Ժամանակավոր անաշխատունակության և մայրության նպաստների հաշվարկելու, նշանակելու և վճարելու նոր համակարգ: Ըստ նոր կարագավորումների՝ «Եկամտային հարկի, շահութահարկի և սոցիալական վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» օրենքով սահմանված տեղեկատվական բազայի (այսուհետ՝ հարկային մարմնի բազա) և էլեկտրոնային առողջապահության համակարգի տվյալների հիման վրա Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության միասնական սոցիալական ծառայությունը (այսուհետ՝ ծառայություն) հաշվարկելու, նշանակելու և վճարելու է նպաստը:

Արդյունքում Օրենքի համաձայն՝ չաշխատող անձին մայրության նպաստի նշանակման համար այլևս դիմում ներկայացնելու անհրաժեշտություն չկա և նպաստ նշանակելու համար հիմք են ընդունվելու անձի՝ հղիության և ծննդաբերության վերաբերյալ էլեկտրոնային առողջապահության համակարգից ստացված տեղեկատվությունը (տվյալները)։ Ընդ որում, այդ տեղեկատվությունը ստացվելու է «Ժամանակավոր անաշխատունակության և մայրության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համաձայն:

Օրենքի համաձայն՝ մայրության նպաստի նշանակման համար դիմում ներկայացնելու անհրաժեշտություն առաջանում է միայն այն դեպքում, երբ մինչև մայրության նպաստ նշանակելը կամ վճարելը կամ նպաստը նշանակելուց հետո անձը մահացել է։ Այս դեպքում մահվան պատճառով չվճարված նպաստի գումարը վճարվելու է մահացողի ընտանիքի անդամին (ամուսնուն, ծնողին, չափահաս զավակին, 14 տարեկան և դրանից բարձր տարիքի անչափահաս երեխային, Հայաստանի Հանրապետության բնակչության պետական ռեգիստրում առկա տվյալներով անձի մահվան օրվա դրությամբ նրա հետ բնակության նույն վայրում (հասցեում) համատեղ հաշվառված անձին)՝ դիմումը և անհրաժեշտ փաստաթղթերը Միասնական սոցիալական ծառայություն ներկայացնելու դեպքում:

Հաշվի առնելով կատարված օրենսդրական փոփոխությունները, ինչպես նաև «Պետական նպաստների մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածի 4-րդ մասը (պետական նպաստների չափերը, դրանց նշանակման և վճարման կարգերը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը) անհրաժեշտություն է առաջանում համապատասխան փոփոխություններ կատարել Կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 8-ի N 1179-Ն որոշման մեջ՝ այն համապատասխանեցնելով օրենքով սահմանված ընթացակարգերին։ 

1.2. Առկա խնդրի առաջարկվող լուծումը

Առաջարկվում է ընդունել «Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 8-ի N 1179-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագիծը։

2. Կարգավորման առարկան

Ներկայացված նախագծով առաջարկվում է  որոշումը շարադրել նոր խմբագրությամբ՝ հաշվի առնելով օրենքի նոր կարգավորումներին համապատասխան՝ որոշման մեջ կատարվելիք փոփոխությունների ընդգրկուն ծավալը:

          Նախագծով առաջարկվում է սահմանել՝

1. Օրենքի կարգավորումների շրջանակում հստակեցնել տվյալ որոշմամբ կիրառվող հասկացությունները,
2. մայրության նպաստը նշանակելու ինքնաշխատ եղանակը՝ հիմք ընդունելով էլեկտրոնային առողջապահության համակարգից «Ժամանակավոր անաշխատունակության և մայրության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով ստացված՝ հղիության և ծննդաբերության վերաբերյալ տեղեկատվությունը (տվյալները), որը ստացվելու է նույն օրենքի համաձայն ստեղծված նպաստ հաշվարկելու, նշանակելու, վճարելու համար ծառայության կողմից վարվող տեղեկատվական շտեմարանից,
3. մահվան պատճառով չվճարված նպաստի համար դիմում ներկայացնելու դեպքում՝ դիմումի կազմը և բովանդակությունը, անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը, դիմումը դիմումների մուտքագրման առցանց համակարգ մուտքագրելու և այն նպաստի համակարգ փոխանցելու կանոնակարգումները (այս մասով Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարին տրվելու է առանձին հանձնարարական՝ մինչև 2025 թվականի սեպտեմբերի 1-ը համակարգերի միջև տեղեկատվության ինքնաշխատ փոխանակման ծրագրային ապահովումն իրականացնելու համար),
4. տեղեկատվական բազաներից ստացված տեղեկատվության հիման վրա մայրության նպաստ նշանակելը մերժելու հիմքերը (մայրության նպաստի իրավունք չունենալը, կամ որպես վարձու աշխատող ունենալը, ՀՀ բնակչության պետական ռեգիստրում չնույնականացվելը),
5. նպաստ նշանակելու կամ նպաստ նշանակելը մերժելու վերաբերյալ ծանուցումները ուղարկելու ընթացակարգերը (www.e-social.am կայքէջի (եթե նպաստ ստացողը գրանցված է այդ կայքէջում) կամ azdarar.am կայքէջի (եթե նպաստ ստացողը գրանցված չէ www.e-social.am կայքէջում) միջոցով։),
6. նպաստ վճարվելու է էլեկտրոնային առողջապահության համակարգում ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկում նշված բանկին փոխանցելու միջոցով։

3. Իրավական ակտի կիրառման դեպքում ակնկալվող արդյունքը

Նախագիծն ընդունվելու դեպքում կապահովվի ««Պետական նպաստների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 18.04.2025թ. ՀՕ-74-Ն օրենքի կիրարկումը։

4. Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ

«Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 8-ի N 1179-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագիծը բխում է Կառավարության 2021-2026թթ․ ծրագրի 4.6-րդ կետից (Կառավարությունը քայլեր է ձեռնարկելու կենսաթոշակառուներին և  նպաստառուներին մատուցվող ծառայությունների որակը բարձրացնելու, ինչպես նաև  կենսաթոշակների և  նպաստների նշանակման, վճարման գործընթացները լավարկելու նպատակով կատարելագործվելու է օրենսդրությունը, ընդլայնվելու է առցանց մատուցվող ծառայությունների սպեկտրը՝ ի հաշիվ տեղեկատվական համակարգեր ներառող տվյալների ստացման որակական և  քանակական բարելավման):

5. Տեղեկանք

«Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության 2015 թվականի հոկտեմբերի 8-ի N 1179-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին Հայաuտանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագծի ընդունման դեպքում ՀՀ 2025 թվականի պետական բյուջեի եկամուտները և ծախսերը չեն ավելանա։