ՍՆՆԴԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ, ԱՌԵՎՏՐԻ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՍՆՆԴԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ՋՐԱՅԻՆ ԿԱՌՈՒՅՑՆԵՐԻ, ԲՈՒԺԱԿԱՆ ԵՎ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼԻՉ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ ՄԱՆԿԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՆԵՐԻ ԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԻ ՇՐՋԱՆՈՒՄ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ԳԻՏԵԼԻՔՆԵՐԻ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

ՍՆՆԴԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ, ԱՌԵՎՏՐԻ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՍՆՆԴԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ՋՐԱՅԻՆ ԿԱՌՈՒՅՑՆԵՐԻ, ԲՈՒԺԱԿԱՆ ԵՎ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼԻՉ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ ՄԱՆԿԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԲՆԱԳԱՎԱՌՆԵՐԻ ԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԻ ՇՐՋԱՆՈՒՄ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ԳԻՏԵԼԻՔՆԵՐԻ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ

1.            Ընթացիկ իրավիճակը և իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը

2024 թվականի սեպտեմբերի 27-ից ուժի մեջ է մտել «Հանրային առողջապահության մասին» ՀՕ-114-Ն օրենքը, որի 48-րդ հոդվածի 3-րդ մասով սննդարդյունաբերության, առևտրի և հանրային սննդի կազմակերպությունների, ջրային կառույցների, բուժական և կանխարգելիչ կազմակերպությունների, ինչպես նաև մանկական դաստիարակչական բնագավառների աշխատողների շրջանում նվազագույն հանրային առողջապահական գիտելիքների ուսուցման կարգի սահմանման լիազորությունը վերապահվել է Կառավարությանը:

 Հայաստանի Հանրապետությունում հանրային առողջապահական գիտելիքների (հիգիենիկ ուսուցում) ուսուցումն իրականացվել է ոչ պարտադիր կարգով։ Մասնավորապես՝ առանձին հիվանդությունների հարցերի վերաբերյալ ուսուցումն իրականացվել է ինչպես Առողջապահության նախարարի, այնպես էլ ոլորտային գերատեսչությունների ղեկավարների կողմից հաստատած ծրագրերի համաձայն, ինչը չի ունեցել համակարգված բնույթ։

Հայաստանի Հանրապետությունում պարբերաբար արձանագրվում են սննդային և ջրային գործոնով պայմանավորված վարակիչ հիվանդությունների բռնկումներ, այդ թվում հանրային սննդի և մանկական կազմակերպություններում, ինչը հաճախ պայմանավորված է տվյալ բնագավառների աշխատողների հանրային առողջապահական գիտելիքների ոչ բավարար մակարդակով: Հանրային առողջապահության ոլորտում հիմնախնդիրներից է նաև բժշկական օգնության և սպասարկման ընթացքում ձեռք բերվող վարակների առաջացումը, որի դեմ պայքարում կարևորվում է բուժաշխատողների գիտելիքների ամրապնդումն ու զարգացումը վարակի հսկողության հարցերով: 

2.            Առաջարկվող կարգավորումների նպատակը և բնույթը

Նախագծով առաջարկվում է սահմանել սննդարդյունաբերության, առևտրի և հանրային սննդի կազմակերպությունների, ջրային կառույցների, բուժական և կանխարգելիչ կազմակերպությունների, ինչպես նաև մանկական դաստիարակչական բնագավառների աշխատողների շրջանում նվազագույն հանրային առողջապահական գիտելիքների ուսուցման կարգը։

3. Լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտության և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում սպասվելիք փոփոխության մասին

Նախագծի ընդունման կապակցությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների բյուջեներում ծախuերի և եկամուտների ավելացում կամ նվազեցում չի նախատեսվում:

4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրավված ինստիտուտները և անձինք

Նախագիծը մշակվել է Առողջապահության նախարարության «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության աշխատակիցների կողմից:

 5. Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծի ընդունմամբ կսահմանվի սննդարդյունաբերության, առևտրի և հանրային սննդի կազմակերպությունների, ջրային կառույցների, բուժական և կանխարգելիչ կազմակերպությունների, ինչպես նաև մանկական դաստիարակչական բնագավառների աշխատողների շրջանում նվազագույն հանրային առողջապահական գիտելիքների ուսուցման իրականացման իրավական մեխանիզմները։

6. Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագիր, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններ

Նախագիծը կապված է ՀՀ կառավարության 2021 թվականի նոյեմբերի 18-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2021-2026 թվականների գործունեության միջոցառումների ծրագիրը հաստատելու մասին» N 1902-Լ որոշման N 1 հավելվածի «Առողջապահության նախարարություն» բաժնի 19-րդ կետի 19.1-րդ ենթակետի հետ։

Նախագիծը բխում է ՀՀ կառավարության 2023 թվականի փետրվարի 9-ի «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության համակարգի 2023-2026 թվականների զարգացման ռազմավարությունը և դրանից բխող միջոցառումների ցանկը հաստատելու մասին» N 174-Լ որոշման N 1 հավելվածի 127-րդ կետի 1-ին ենթակետի «բ» պարբերությունից, «Հանրային առողջապահության մասին» ՀՕ-114-Ն օրենքի 48-րդ հոդվածի 3-րդ մասից, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի 2024 թվականի հունիսի 17-ի ««Հանրային առողջապահության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի կիրարկումն ապահովող միջոցառումների ցանկը հաստատելու մասին» N 574-Ա որոշման հավելվածի 8-րդ կետից։

Նախագծի ընդունմամբ կապահովվի «Հանրային առողջապահության մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2024 թվականի փետրվարի 28-ի ՀՕ-114-Ն օրենքի կիրարկումը, ինչպես նաև նախագծի ընդունումը կնպաստի Հայաստանի Հանրապետությունում հանրային առողջության ամրապնդմանը։