«Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի մայիսի 4-ի N 526-Ն որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

1. Նախագիծը ներկայացվել է Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին ՀՀ օրենքի 4-րդ հոդվածի 3-րդ կետի և 6-րդ հոդվածի 5-րդ կետի դրույթների տրամաբանության խախտմամբ, այն է <հիմնավորում> բաժնի ենթաբաժիններում ներկայացվել է կրկնվող և ընհանրական միտք պարունակող մեկ նախադասություն: Պետք է նշել նաև, որ նախագծի գերակշռող աառաջարկություները(7-12-րդ և 14-րդ կետեր) հիմնականում վերաբերում են մրցույթի մասնակցի ֆինանսական միջոցներին և պարտականություններին, որին չենք անրադառնա: 2. Նախագծով չի ներկայացվել որևիցե դրույթ, որով հնարավոր կլինի նվազեցնել շինարարական աշխատանքների գնման արդյունքում առկա կոռուպցիոն ռիսկերը, այն դեպքում երբ ՀՀ ֆինանսների նախախարարության գնահատականների համաձայն՝ այդտեղ թանկացումները հասնում են մինչև 30 տոկոսի: 3. Հաշվի չեն առնվել նաև <<Քաղաքաշինություն և տնտեսություն>> ՀԿ-ի հետ ձեռք բերված պայմանավորվածությունները և առաջարկությունները: Այնուամենայնիվ ներկայացնենք ՀԿ առաջարկությունները. 4. Նախագծի 1-ին կետի 2-րդ ենթակետով ըստ էության առաջարկվում է որոշման 21-րդ կետի 1-ին ենթակետի «ը» պարբերության <<մատակարարման>> և << առնվազն 20>> բառերից հետո համապատասխանաբար ավելացնել <<կամ աշխատանքի կատարման, բացառությամբ փորձաքննություն անցած նախագծային փաստաթղթերով իրականացվող շինարարական աշխատանքների>> և << իսկ աշխատանքների դեպքում` առնվազն 45 >> բառերը: Այսինքն առաջարկվում է աշխատանքների ավարտի նվազագույն ժամանակի ներքին շեմի սահմանափակում և նվազագույն օրերի քանակ, առանց նախագծի համապատասխան բաժնում հիմնավորում ներկայացնելու: Աշխատանքները ճիշտ պլանավորելու, դրանց կատարման հսկողությունը արդյունավետ իրականացնելու, կոռուպցիոն ռիսկերից խուսափելու և անհրաժեշտ պայմանագրերը կնքելու համար հիմք պետք է հանդիսանան ողջամիտ հաշվարկները: Հետևաբար աշխատանքների ավարտի ժամկետը պետք է կարգավորվի միայն համապատասխան հաշվարկներով հիմնավորված պայմանագրով՝ կատարողի կողմից ավելի կարճ ժամկետում աշխատանքները ավարտելու հնարվորության պայմանով: Աշխատանքների նախապատրաստական գործողություների համար անհրաժեշտ է նախատեսել երեք շաբաթյա ժամկետ, քանի որ այդ փուլում անհրաժեշտ է նախորդ աշախատանքի վայրում կամ բազայում գործիքները և մեխանիզմները նախապատրաստել տեղափոխման համար, կնքել գործիքների և մեխանիզմների օգտագործման, աշխատանքային և նյութերի մատակարարման հետ կապված համապատասխան պայմանագրեր: Պետք է հաշվի առնել նաև, որ աշխատանքի արժեքը, բացի հաշվարկային տոկոսներից, կազմված է երկու հիմնական բաժիններից՝ օգտագործվող նյութերի արժեք և աշխատավարձ: Աշխատավարձը հաշվարկվում է միջին աշխատանքի մարդ/օր հարաբերակցությամբ, այսինքն աշխատանքի արժանահավատ արժեքը և ժամանակը որոշելու համար հիմք պետք է հանդիսանան մարդ/օր հարաբերակցությամբ իրականացված հաշվարկները: Հաշվի առնելով նշվածը առաջարկում ենք նախագծի 1-ին կետի 2-րդ ենթակետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ. <<2) 21-րդ կետի 2-րդ ենթակետի «ը» պարբերությունում «մատակարարման» բառից հետո լրացնել «և աշխատանքների սկսման» բառերը,>> 5. Նախագծի 1-ին կետի 3-րդ ենթակետով առանց հիմնավորման առաջարկվում է աշխատանքների կամ ծառայությունների գնման դեպքում հայտում գին չսահմանել, եթե ընթացակարգը կազմակերպելու կամ դրան նախորդող տարվա ընթացքում դրանց ձեռքբերման նպատակով կնքված պայմանագրով (գործարքով) սահմանված է մեկ միավորի գինը: Կարող ենք ենթադրել, որ տարվա կտրվածքով գերակշռող աշխատանքների կամ ծառայությունների գնման դեպքում հայտերում գին չի սահմանվելու, քանի որ քիչ հավանական է աշխատանքների կամ ծառայությունների ճշգրիտ կրկնությունը: Ապա ստացվում է, որ տարվա գնումների ընթացքում մեծ կշիռ ունեցող նշված պայմանների դեպքում բյուջեի կազմման, պլանավորման, գնման կողմնորոշիչ և ելակետաին գին չի ներկայացվելու, որի արդյունքում կառաջանան այնպիսի խնդիրներ, որոնց մասին ներկայացված է սույն առաջարկության 1-ին կետում: Հետևաբար առաջարկում ենք նախագծից հանել 1-ին կետի 3-րդ ենթակետը: 6. Նախագծի 1-ին կետի 4-րդ ենթակետով նախատեսվում է որոշման 23-րդ կետի 4-րդ ենթակետի ցանկի 23-30-րդ կետերով նախատեսված աշախատանքների և ծառայություների գնումները այլևս իրականացնել ոչ հատուկ կամ բացառիկ իրավունքի առկայության հիմքով: Այստեղ նույնպես ներկայացված չէ որևիցե ուսումնասիրության և վերլուծության վերաբերյալ տեղեկատվություն, որից պարզ կդառնա, թե ինչո՞ւ նշված ցուցակից հանվում են թվով յոթ աշախատանքներ և ծառայություններ, իսկ քսաներկուսի համար դեռևս պետք է կիրառվեն սահմանափակումներ: Հետևաբար առաջարկում ենք <հիմնավորում> բաժնում ներկայացնել համապատասխան տեղեկատվություն, որից պարզ կդառնա ներկայացված հարցադրումների պատասխանները: 7. Նախագծի 1-ին կետի 5-րդ ենթակետով ըստ էության առաջարկվում է 33-րդ կետի 4-րդ ենթակետի << համաձայնագիր>> բառից հետո ավելացնել << բ. գնման ընթացակարգը կազմակերպվել է չափաբաժիններով և ընտրված մասնակցի հետ կնքված պայմանագիրը ներառում է մեկից ավել չափաբաժիններ, ապա տուգանքը հաշվարկվում է պայմանագրով այդ չափաբաժնի համար սահմանված ընդհանուր գնի նկատմամբ» բառերը: Սրանով մրցույթի մասնակիցների համար հնարավոր է ստեղծվեն ոչ հավասար պայմաններ, քանի որ մեկ ոչ շահութաբեր չափաբաժնին ներկայացնելով ավելի մրցունակ տվյալներ կարելի է հաղթել մրցույթում, իսկ աշխատանքները իրականցնելիս այդ նույն չափաբաժնով նախատեսված աշխատանքների համար մուծելով նախատեսվող տուգանքները՝ շահույթով ավարտել ընդհանուր աշախատանքները՝ մյուս չափաբաժինների հաշվին: Հետևաբար առաջարկում ենք նախագծից հանել 1-ին կետի 5-րդ ենթակետը: 8.Նախագծի 1-ին կետի 13-րդ ենթակետով ըստ էության 61-րդ և 62-րդ կետերի 3-րդ ենթակետերի և 63-րդ կետի 2-րդ ենթակետի պահանջ հանդիսացող գնումների բազային միավորի հնգապատիկը չգերազանցելու պայմանը առանց իրականացված համապատասխան մոնիտորինգի, վերլուծության և հիմնավորման փոխվել է երկու անգամով և շինարարական աշխատանքների համար նախատեսվել է սահմանափակող բացառություն: Այսինքն բացի նրանից, որ չի հիմնավորվել <<հնգապատիկ>>-ի չափը հենց <<տասնապատիկով>>, այլ ոչ ավել կամ պակաս չափով փոխարինելու անհրաժեշտությունը, չի հիմնավորվել նաև շինարարական կազմակերպությունների համար ներկայացվող պայմանների բարդեցման անհրաժեշտությունը, ակնհայտ է որ դրանով կոռուպցիոն ռիսկերի նվազեցման վրա դրական ազդեցություն չի կարող ունենալ: Պետք է հաշվի առնել, որ նախկինում շատ կազմակերպություններ հայտնի պատճառներով չեն մասնակցել կամ հաղթել պետական մրցույթներում: Նշված առաջարկությունը շինարարության առումով հակասում է նաև Նախագծի <հիմնավորում> բաժնում ներկայացված ակնկալվող արդյունքին, որով նախատեսվում է սկսնակ և փոքր բիզնեսի համար գնումների ընթացակարգերին մասնակցելու հնարավորությունների ավելացում: Հետևաբար առաջարկում ենք նախագծից հանել 1-ին կետի 13-րդ ենթակետը: 9.Նախագծի 1-ին կետի 15-րդ ենթակետի <<ա>> պարբերությամբ ներկայացված առաջարկությունը նույնպես հիմնավորված չէ, քանի որ <<աշխատակիցների քանակը>> կարող է համարվել արդյունավետ տեղեկատվություն, եթե ներկայացվում է կոնկրետ որակավորում ունեցող աշխատակիցներից քանիսը որ գործողությունն են իրականացնելու, իսկ այդպիսի տեղեկատվություն ներկայացնելու համար մրցույթի մասնակցից պահանջվելու է ավելորդ ռեսուրսների տրամադրում կամ ներկայացվելու է պատահական թիվ: Մրցույթի առաջին փուլի համար նախատեսված այս և նմանատիպ այլ դրույթները նույնպես հակասում են Նախագծի <հիմնավորում> բաժնում ներկայացված ակնկալվող արդյունքին, որով նախատեսվում է գնման գործընթացների կազմակերպման գրավչության և մրցակցության աստիճանի բարձրացում: Նախագծի 1-ին կետի 15-րդ ենթակետի <<գ>> պարբերության պահանջ հանդիսացող գնումների բազային միավորի հնգապատիկը չգերազանցելու պայմանը առանց իրականացված համապատասխան մոնիտորինգի, վերլուծության և հիմնավորման փոխվել է երկու անգամով և շինարարական աշխատանքների համար նախատեսվել է սահմանափակող բացառություն: Այս խնդրի մասին մեկնաբանությունը ներկայացված է սույն առաջարկության 4-րդ կետում: Հետևաբար առաջարկում ենք նախագծից հանել 1-ին կետի 15-րդ ենթակետի <<ա>> և <<գ>> պարբերությունները և վերանայել այն պահանջները, որոնք ձևական բնույթ են կրում մրցույթի առաջին փուլի համար:

Առաջարկում եմ ՀՀ կառավարության 2017թ. մայիսի 4-ի N526-Ն որոշման հավելված N2-ով հաստատված փակ պարբերական մրցույթներով ձեռք բերվող ապրանքների, աշխատանքների և ծառայությունների ցուցակից հանել 1-124 և 178-182 անուն ապրանքները և 183-187 ծառայությունները: Օրենքի հոդված 21-ի համաձայն փակ մրցույթը կիրառվում է, եթե գնման գործընթացը պարունակում է պետական գաղտնիք: Անհասկանալի է, թե ինչպ պետական գաղտնիքով պայմանավորված են պետական մարմինները ձեռք բերում ծաղիկ, ծաղկեզամբյուղներ, ... հուշանվերներ, գրքեր, ..., շախմատ, շաշկի, նարդի, ... և այլ նման ապրանքներ:

Առաջարկում եմ նախագծի 15-րդ կետով կարգի կետ 64-ում լրացվող նախադասության մեջ ավելացնել նվազագույն բառը և լրացվող մասը խմբագրել հետևյալ կերպ. «՝ նշելով աշխատակիցների նվազագույն թվաքանակը, որոնց միջոցով մասնակիցը պետք է ապահովի պայմանագրի կատարումը»: