Հայաuտանի Հանրապետության վարչապետի 2024 թվականի հոկտեմբերի 2-ի N 887-Ա որոշման մեջ փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ վարչապետի որոշման նախագիծ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ 

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ 2024 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 2-Ի N 887-Ա ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ  ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ»  ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԾԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

1. Իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը

«Հայաuտանի Հանրապետության վարչապետի 2024 թվականի հոկտեմբերի 2-ի N 887-Ա որոշման մեջ փոփոխություններ կատարելու մասին»  ՀՀ վարչապետի նախագծի (այսուհետ՝ Նախագիծ) ընդունումը պայմանավորված է հիշյալ որոշման հավելվածի մի շարք կետերով նախատեսված միջոցառումների ժամկետների և ֆինանսական միջոցների աղբյուրների վերանայման անհրաժեշտությամբ։

2. Ընթացիկ իրավիճակը և խնդիրները

ՀՀ վարչապետի 2024 թվականի հոկտեմբերի 2-ի N 887-Ա որոշմամբ (այսուհետ՝ Որոշում) հաստատվել է «Ավտոմոբիլային ճանապարհների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության 2024 թվականի հունիսի 12-ի ՀՕ-299-Ն օրենքի (այսուհետ՝ Օրենք) կիրարկումն ապահովող միջոցառումների ցանկը, որի 4-րդ, 7-րդ, 12-րդ և 15-րդ կետերով նախատեսված միջոցառումնբերի շրջանակներում պետք է մշակվեն և ընդունվեն հետևյալ ՀՀ կառավարության որոշումների և ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի հրամանի նախագծերը․

1 «Թունելի վթարային իրավիճակի դեպքում դրա շահագործումն անհապաղ կասեցնելու, սահմանափակելու կամ դադարեցնելու կարգը սահմանելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի հրաման․

2. «Ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհների կառուցման, վերակառուցման և (կամ) շահագործման թույլտվություն տալու կարգը և փաստաթղթերի ցանկը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում․
3. «Ճանապարհային անվտանգության ազդեցության գնահատման և ճանապարհային անվտանգության վարկանիշավորման, ճանապարհային ցանցի անվտանգության տվյալների կառավարման և ճանապարհային անվտանգության ազդեցության գնահատման չափանիշների սահմանման կարգը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշում․
4. «Թունելների անվտանգության գծով պատասխանատուի որակավորման, նշանակման և պետական ճանապարհային մարմնի հետ համաձայնեցման կարգը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշում:

Պետք է նշել, որ Օրենքի 4.1-րդ գլխով նախատեսված մի շարք դրույթների իրականացումը պայմանավորված է ճանապարհային ենթակառուցվածքի անվտանգության հետ առնչվող հետևյալ երկու ԵԽ հրահանգների (այսուհետ՝ հրահանգներ) կիրառման պահանջներով․

• 2004 թվականի ապրիլի 29-ի 2004/54/ԵՀ «Անդրեվրոպական ճանապարհային ցանցի թունելներին ներկայացվող նվազագույն անվտանգության պահանջների մասին»․
• 2008 թվականի նոյեմբերի 19-ի 2008/96/ ԵՀ «Ճանապարհային ենթակառուցվածքի անվտանգության կառավարման մասին»։

Հաշվի առնելով, որ հրահանգներով նախատեսված պահանջների շրջանակերում նախատեսվում է իրականացնել մի շարք գործընթացներ, որոնք կարող են իրականացվել միայն ճանապարհային ենթակառուցվածքների, այդ թվում նաև թունելների, անվտանգության ոլորտում փորձառու փորձագետների կողմից, ուստի ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը դիմել է մի շարք միջազգային զարգացման գործընկեր կազմակերպություններին (այդ թվում նաև ԵՄ-ին) ճանապարհային ենթակառուցվածքների անվտանգության կառավարման համակարգի ներդրման և մեթոդական փաստաթղթերի մշակման նպատակով Հայաստանին աջակցություն տրամադրելու նպատակով։

Մասնավորապես՝

• թունելնմերի անվտագության հետ կապված  մեթոդաբանական փաստաթղթերի մշակումը նախատեսվում է իրականացնել Եվրասիական կայունացման և զարգացման հիմնադրամի ներդրումային ֆոնդի կողմից ֆինանսավորվող Քաջարանի թունելի կառուցման վարկի  տեխնիկական աջակցության կոմպոնենտի շրջանակներում, որով նախատեսվում է՝ կարգավորման շրջանակի մեթոդաբանության և ճանապարհային թունելների անվտանգության մեթոդաբանական փաստաթղթերի, շահագործման և պահպանման կառավարման համակարգի մշակման, ինչպես նաև անհրաժեշտ սարքավորումների ցանկի պատրաստման խորհրդատվական ծառայություններ։ Նշվածի շրջանակներում կմշակվեն Օրենքի կիրակումը ապահովող միջոցառումներով ճանապարհային անվտանգությանը առնչվող բոլոր ենթաօրենսդրական ակտերը.
• Ճանապարհային անվտանգության ազդեցության գնահատման և ճանապարհային անվտանգության վարկանիշավորման մեթոդաբանության մշակումը նախատեսված է Համաշխարհային բանկի աջակցությամբ Ճանապարհային անվտանգության գլոբալ հաստատության (GRSF) հետ իրականացվող «Հայաստանի ճանապարհային անվտանգության կառավարման ուսումնասիրում» ծրագրի շրջանակներում։ Միաժամանակ Ասիական զարգացման բանկի աջակցությամբ ներկայումս իրականացվում է Ճանապարհային ենթակառուցվածքի անվտանգության գնահատման փորձնական ծրագիր՝ «Ճանապարհների գնահատման միջազգային ծրագիր» կազմակերպության (iRAP) կողմից, որի շրջանակներում է նախատեսվում է իրականացնել Մ-6, Վանաձոր(Մ-3 հատման կետ)-Ալավերդի-ՀՀ սահման (Բագրատաշեն), որից հետո կիրականացվի ճանապարհային անվտանգության գնահատման և վարկանիշավորման մեթոդաբանության մշակումը։

Միաժամանակ, հաշվի առնելով, որ ՀՀ կառավարության կառավարության 2015 թվականի մարտի 19-ի «Հայաստանի Հանրապետությունում կառուցապատման նպատակով թույլտվությունների և այլ փաստաթղթերի տրամադրման կարգը հաստատելու և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության մի շարք որոշումներ ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 596-Ն որոշմամբ արդեն իսկ սահմանված են ՀՀ-ում շենք-շինությունների, այդ թվում նաև ճանապարհների, ու դրանց համալիրների կառուցապատման նպատակով թույլտվությունների և այլ փաստաթղթերի տրամադրման հետ կապված հարաբերությունները, ինչպես նաև դրանց թույլտվությունների և այլ փաստաթղթերի տրամադրման ընթացակարգերը և դրանց հետ փոխկապակցված գործառույթները, ուստի  տարբերակվում են՝ կախված օբյեկտի ռիսկայնության աստիճանից` սույն կարգով սահմանված պահանջներին համապատասխան, ուստ Որոշման հավելվածի 7-րդ կետով նախատեսված ՀՀ կառավարության որոշման ընդունելու անհրաժեշտություն չկա:

3. Կարգավորման նպատակը և բնույթը

Նախագծով առաջարկվում է վերանայել Որոշման հավելվածի 4-րդ, 12-րդ և 15-րդ կետերով նախատեսված միջոցառումներով նախատեսված նախագծերի ներկայացման և ընդունելու ժամկետները և երկարաձգել համապատասխանաբար՝

• «Թունելի վթարային իրավիճակի դեպքում դրա շահագործումն անհապաղ կասեցնելու, սահմանափակելու կամ դադարեցնելու կարգը սահմանելու մասին» ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի հրամանի ընդունումը 2026 թվականի ապրիլի 3-րդ տասնօրյակ,
• «Ճանապարհային անվտանգության ազդեցության գնահատման և ճանապարհային անվտանգության վարկանիշավորման, ճանապարհային ցանցի անվտանգության տվյալների կառավարման և ճանապարհային անվտանգության ազդեցության գնահատման չափանիշների սահմանման կարգը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ՀՀ վարչապետի աշխատակազմ ներկայացման ժամկետը սահմանել՝ 2026 թվականի մարտի 2-րդ տասնօրյակ, իսկ ընդունման ժամկետը՝ 2026 թվականի հունիսի 1-ին տասնօրյակ,
• «Թունելների անվտանգության գծով պատասխանատուի որակավորման, նշանակման և պետական ճանապարհային մարմնի հետ համաձայնեցման կարգը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագծի ՀՀ վարչապետի աշխատակազմ ներկայացման ժամկետը սահմանել՝ 2026 թվականի մարտի 3-րդ տասնօրյակ, իսկ ընդունման ժամկետը՝ 2026 թվականի հունիսի 2-րդ տասնօրյակ։

Միաժամանակ, քանի որ  ՀՀ կառավարության կառավարության 2015 թվականի մարտի 19-ի N 596-Ն որոշմամբ արդեն իսկ սահմանված են ՀՀ-ում շենք-շինությունների, այդ թվում նաև ճանապարհների, ու դրանց համալիրների կառուցապատման նպատակով թույլտվությունների և այլ փաստաթղթերի տրամադրման հետ կապված հարաբերությունները, ինչպես նաև դրանց թույլտվությունների և այլ փաստաթղթերի տրամադրման ընթացակարգերը և դրանց հետ փոխկապակցված գործառույթները, ուստի առաջարկվում է Որոշման 7-րդ կետը ուժը կորցրած ճանաչել։

Բացի այդ հաշվի առնելով, որ Որոշման հավելվածով նախատեսված մի շարք միջոցառումները իրականացվելու են միջազգային զարգացման գործընկեր կազմակերպությունների, այդ թվում նաև՝ ԵՄ, ԱԶԲ, ՀԲ և այլ, աջակցությամբ, ուստի առաջարկվում է Որոշման հավելվածի  4-րդ, 5-րդ, 6-րդ, 12-րդ, 13-րդ 15-րդ և 16-րդ կետերով նախատեսված միջոցառումների ֆինանսական ապահովման այբյուրենրը «Իրավական ակտերի ընդունման առնչությամբ իրականացվող միջոցառման ֆինանսական ապահովման աղբյուրը» սյունակում այդ միջոցառումների համար նշել՝ Օրենքով չարգելված այլ միջոցներ։

4. Նախագծի մշակման գործընթացում ներգրաված ինստիտուտները և անձիք

Նախագիծը մշակվել է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից:

5. 5. Ակնկալվող արդյունքները

Նախագծի ընդունման արդյունքում հնարավորություն կստեղծվի ապահովելու ՀՀ վարչապետի 2024 թվականի հոկտեմբերի 2-ի N 887-Ա որոշմամբ հաստատված հավելվածի 4-րդ, 5-րդ, 6-րդ, 12-րդ, 13-րդ 15-րդ և 16-րդ կետերով նախատեսված միջոցառումների նախագծերի պատշաճ նախապատրաստումը՝ հաշվի առնելով միջքազգային փորձը, ինչպես նաև բոլոր շահագրգիռ մարմինների և կազմակերպությունների կողմից ներկայացված դիրքորոշումները ողջամիտ ժամկետներում։

6. Տեղեկատվություն լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտության և պետական բյուջեի եկամուտներում և ծախսերում սպասվելիք փոփոխությունների մասին

Նախագծի ընդունման կապակցությամբ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտություն և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեում ծախսերի և եկամուտների փոփոխություն չի առաջանում:

7․  Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ. «Հայաստանի վերափոխման ռազմավարություն 2050» փաստաթղթից, Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրից, ոլորտային և/կամ այլ ռազմավարություններից

Նախագիծը բխում է Կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրի «3.2 Ճանապարհաշինություն» գլխի 3-րդ պարբերության 13-րդ կետի՝ «ճանապարհային ոլորտում գործող օրենսդրության գնահատում և արդիականացում» միջոցառման իրականացման ահրաժեշտությունուից։ Նշվածի շրջանակներում Որոշմամբ 2024-2025թթ․ արդեն իսկ մշակվել և ընդունվել են մի շարք ենթաօրենսդրական ակտեր։