«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱUԻՆ», «ԵՐԵԽԱՅԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ԵՎ ԵՐԵԽԱՅԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ» ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ՕՐԵՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱԳԾԵՐԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԻԾ

1. «Երեխայի իրավունքների և երեխայի պաշտպանության համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի (այսուհետ՝ օրենք) նախագծի վերաբերյալ հայտնում ենք, որ, չնայած տեսանելի առաջընթացին, առկա են անհամապատասխանություններ ինչպես Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիայի, այնպես էլ Հաշմանդամություն ունեցող աձանց իրավունքների մասին կոնվենցիայի, համապատասխան կոմիտեների ընդհանուր մեկնաբանությունների և ուղեցույցների հետ։ Այնուամենայիվ, հաշվի առնելով հանրային քննարկման համար հատկացված՝ նման ծավալի փաթեթի հետ անհամապաստախան ժամանակահատվածը, առաջարկները ներկայացնում ենք բացառապես հաշմանդամությանն ուղղակիորեն առնչվող մասերի վերաբերյալ։

2. Օրենքից պետք է բացառել հաստատությունները որպես երեխայի խնամքի այլընտրանքային տարբերակ դիտարկելը։ Ավելին՝ անհրաժեշտ է արգելել նոր երեխաների մուտքը խնամքի հաստատություններ (մորատորիում հայտարարելու միջոցով) և խնամքի այնպիսի ծառայությունների ստեղծումը, որոնք ունեն ինստիտուցիոնալ տարրեր, այդ թվում՝ փոքր խմբային տների ստեղծումը։

3. Օրենքի 15-րդ հոդվածի 4-րդ մասն առաջարկում ենք շարադրել նոր խմբագրությամբ՝ հետևյալ բովանդակությամբ. «4. Հայաստանի Հանրապետությունում կրթությունը ներառական է։ Ներառական կրթության իրավունքին ուղղված ջանքերը պետք է արժևորեն յուրաքանչյուր սովորողի բարեկեցությունը, հարգեն նրանց արժանապատվությունը և ինքնուրույնությունը, ճանաչեն երեխաների անհատական կարիքները և նրանց՝ հասարակության կյանքում արդյունավետորեն ներառվելու և դրանում իրենց ներդրումն ունենալու կարողությունը։ Կրթության ներառականությունն ապահովում և իրականացվում է օրենսդրությամբ սահմանված կարգով լիազոր պետական մարմինների կողմից։»։ Նախագծում առկա «համընդհանուր ներառական կրթություն» եզրույթը կիրառելի չէ այս համատեքստում, քանի որ այն ստեղծվել էր ընդգծելու, որ կրթության համակարգն ամբողջությամբ, ոչ թե դպրոց առ դպրոց է անցում կատարում ներառականությանը։