«Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2022 թվականի հուլիսի 28-ի N 1180-Ն որոշման մեջ լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշման նախագիծ

Նախագծի 1-ին կետի 2-րդ ենթակետով առաջարկվող 3-րդ ենթակետի փոփոխությունը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ. «3) հաշմանդամության անժամկետ սահմանված լինելու դեպքում.»։ ՀՀ կառավարության 2022 թվականի հուլիսի 28-ի N 1180-Ն որոշման հավելվածի 14-րդ կետի համաձայն՝ «կրկնակի գնահատումն իրականացվում է անձի (ներկայացուցչի) դիմումի հիման վրա», որով էլ արտահայտվում է անձի ցանկությունը։

Նախագծով առաջարկվում է կրկնակի գնահատում իրականացնել նաև, եթե անձը «երբևէ չի ստացել» ծառայությունների անհատական ծրագիր։ Ծառայությունների անհատական ծրագիր մշակելու համար ֆունկցիոնալության գնահատում իրականացնելը միանգամայն հասկանալի է, սակայն առաջացնում է իրավական ընդունված սկզբունքների խախտման ռիսկ։ Հարկ է նկատել, որ այդ գնահատման արդյունքում կարող է փոփոխվել անձի ֆունկցիոնալության սահմանափակման աստիճանը (հաշմանդամության խումբը), որոշ դեպքերում՝ նաև հաշմանդամություն չսահմանվել։ Սա մտահոգիչ է մի շարք առումներով, այդ թվում՝ այն պատճառով, որ անձի՝ ծառայությունների անհատական ծրագրի համար ներկայացված դիմումի և դրա հիման վրա կայացվելիք վարչական ակտի միջև առկա է անհամապատասխանություն, որը կարող է հանգեցնել իրավական որոշակիության և անխտրականության սկզբունքների խախտման: Այս մոտեցումը խաթարում է անհատների լեգիտիմ ակնկալիքները, որոնք ձևավորվել են նախորդ վարչական ակտերով: Չքննարկելով ֆունկցիոնալության գնահատման համակարգը նաև աջակցող սարքերի կամ անձնական օգնականի ծառայության կարիքի գնահատման գործընթաց դիտարկելը՝ այնուամենայնիվ պետք է հաշվի առնել ծառայությունների անհատական ծրագրի նպատակը և բնույթը։ Մասնավորապես՝ դրա միջոցով են տրամադրվում աջակցող տեխնոլոգիաներ և մի շարք այլ ծառայություններ։ Սա կարող է դրդել անձանց ընտրություն կատարել երկու կարևոր իրավունքների՝ հաշմանդամության սահմանված լինելու և ծառայության միջև, որոնք փոխլրացնող են, այլ ոչ թե փոխարինող։ Կարգավորումն ընդունվելու դեպքում կարող է ոչ միայն խոչընդոտել ժամանակին և մատչելի ծառայությունների ստացումը, դանդաղեցնել գործընթացները, այլ ավելին՝ զրկել փաստացի աջակցության կարիք ունեցող անձին ոչ միայն այդ աջակցությունից, այլև պետական մյուս երաշխիքներից։ Առաջարկում ենք խուսափել այս լրացումից և փոփոխությունը սկսել «Անձի ֆունկցիոնալության գնահատման մասին» ՀՀ օրենքից (օրենքի 3-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետը «աստիճանը որոշելու և» բառերից հետո լրացնելով «(կամ)» բառով)։ Այս կերպ հնարավոր կլինի տարանջատել ծառայությունների անհատական ծրագրի համար իրականացվող գնահատումը հաշմանդամության սահմանման և ֆունկցիոնալության սահմանափակման աստիճանի որոշման գործընթացներից։