«Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2018 թվականի դեկտեմբերի 13-ի N1467-Ն որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծ

Ձեր կողմից ներկայացված նախագիծը, որի նպատակն է սահմանել որոշ պտուղների և բանջարեղենների բնական կորուստների չափերը, կարևոր է հարկային օրենսգրքի լիարժեք կիրառումն ապահովելու համար։ Այն լուծում է մի կոնկրետ խնդիր, որը կապված է շահութահարկի հաշվարկման հետ։ Սակայն այս նախագիծը կարելի է ընդլայնել և ավելի համապարփակ դարձնել՝ ներառելով նաև տնտեսության այլ ոլորտներ, որտեղ նույնպես առկա է բնական կորուստների խնդիրը։ Առաջարկում եմ Կառավարությանը դիտարկել ոչ միայն պտուղների և բանջարեղենների, այլև ավելի լայն ցանկի ապրանքների համար բնական կորուստների չափորոշիչների սահմանումը։ Սա կլինի ավելի համակարգային և երկարաժամկետ լուծում՝ հարկային դաշտը կանոնակարգելու համար։ Ներկայումս բնական կորուստների չափորոշիչների բացակայությունը կամ թերի լինելը խնդիրներ է ստեղծում միայն պտուղ-բանջարեղենի ոլորտում։ Շատ այլ ոլորտներում, ինչպիսիք են՝ Անասնաբուծություն և ձկնաբուծություն. Կենդանիների կորուստները (հիվանդություններ, մահացություն) կամ կերի բնական կորուստները պահպանման ընթացքում։ Սննդի արդյունաբերություն. Սննդամթերքի արտադրության և պահպանման ընթացքում առաջացող կորուստները (օրինակ՝ հացամթերքի չորացում, կաթնամթերքի թթվայնացում)։ Շինարարություն. Շինանյութերի (օրինակ՝ ցեմենտի, ավազի և այլն) պահպանման և տեղափոխման ընթացքում առաջացող բնական կորուստները։ Այս ոլորտներում հարկ վճարողները հաճախ բախվում են անորոշության՝ կապված շահութահարկի հաշվարկման հետ, քանի որ չկան հստակ սահմանված չափորոշիչներ։ Դա հանգեցնում է հարկային վեճերի, վարչական բեռի ավելացման և, որ ամենակարևորն է, խոչընդոտում է ներդրումային գրավչությունը։ Առաջարկվող լուծում և օգուտներ Առաջարկում եմ, որպեսզի Կառավարությունը մշակի համապարփակ ծրագիր՝ բնական կորուստների չափորոշիչները սահմանելու համար ավելի լայն ցանկի ապրանքների համար, որոնք առանցքային նշանակություն ունեն տնտեսության տարբեր ոլորտներում։ Այս մոտեցումն ունի մի քանի առավելություն. Հարկային դաշտի կայունացում և թափանցիկություն: Հստակ կանոնների առկայությունը թույլ կտա հարկ վճարողներին ճշգրիտ հաշվարկել իրենց հարկային պարտավորությունները և կբացառի կամ նվազագույնի կհասցնի հարկային մարմինների հետ վեճերը։ Սա հատկապես կարևոր է փոքր և միջին բիզնեսի համար, որոնց համար նման վեճերը կարող են ֆինանսական մեծ ռիսկեր պարունակել։ Ներդրողները նախընտրում են այնպիսի երկրներ, որտեղ հարկային օրենսդրությունը կանխատեսելի և պարզ է։ Բնական կորուստների վերաբերյալ հստակ կանոնների սահմանումը կդարձնի հարկային դաշտն ավելի գրավիչ և վստահելի։ Վարչական բեռի նվազեցում թույլ կտա հստակ չափորոշիչների առկայության դեպքում նվազեղնել ինչպես հարկ վճարողների, այնպես էլ հարկային մարմինների աշխատանքի ծավալը՝ կապված բնական կորուստների վերաբերյալ ապացույցների հավաքագրման և ստուգման հետ։ Առաջարկում եմ ստեղծել միջգերատեսչական աշխատանքային խումբ՝ ՀՀ ֆինանսների, էկոնոմիկայի նախարարությունների, ՊԵԿ-ի և ոլորտային փորձագետների մասնակցությամբ։ Այս խումբը կարող է ուսումնասիրել միջազգային փորձը և մշակել համապարփակ չափորոշիչների ցանկ՝ ըստ տնտեսության տարբեր ոլորտների։ Հիմնավորում. Շատ զարգացած երկրներում նմանատիպ չափորոշիչները սահմանված են տարբեր ապրանքների խմբերի համար, ինչը զգալիորեն հեշտացնում է բիզնեսի վարումը և նպաստում տնտեսական աճին։ Այս լայնածավալ առաջարկը, հիմնված ձեր նախագծի հիմնական դրույթների վրա, կարող է դառնալ Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսդրության բարելավման կարևոր քայլ՝ նպաստելով արդար, ընկալելի և կանխատեսելի միջավայրի ձևավորմանը, ինչպես նշված է Կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրում։