ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2024 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 16-Ի N 710-Լ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2024 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆԻՍԻ 14-Ի N 898-Լ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՄԱՆ ՆԱԽԱԳԻԾ

1. Նախագծով առաջարկվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2024 թվականի մայիսի 16-ի «Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ընտանիքների բնակարանային ապահովման պետական աջակցության ծրագիրը և Հայաստանի Հանրապետության առանձին բնակավայրերի ցանկերը հաստատելու մասին» N 710-Լ որոշման N 1 հավելվածի 5-րդ կետի 2-րդ ենթակետում և 10-րդ կետի 2-րդ ենթակետում «12» թիվը փոխարինել «9» թվով։ Առաջարկվող փոփոխությամբ նախատեսվում է ձեռքբերվող անշարժ գույքի բնակմակերեսի նկատմամբ կիրառվող սահմանաչափն ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի հաշվով նվազեցնել 3 քմ-ով՝ սահմանելով 9 քմ.։ Համարժեք սահմանաչափ սահմանվում է նաև առկա գույքի նկատմամբ։ Գտնում ենք, որ առկա գույքի նկատմամբ ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի հաշվով բնակելի մակերեսի նվազեցումն էական կարող է վատթարացնել Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված այն ընտանիքների վիճակը, որոնք ունեն ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի հաշվով մինչև 12 քմ բնակմակերեսի տարածք, քանի որ վերջիներս այլևս Ծրագրի շահառու չեն համարվելու։ Նշենք, որ եթե կացարանի ընդհանուր մակերեսը (քառակուսի մետր) ընտանիքի մեկ անդամի հաշվով փոքր է 10-ից, ապա այն համապատասխանում է ամենաանապահով վիճակին (https://www.arlis.am/documentview.aspx?docid=202013)։ Հաշվի առնելով ՀՀ կառավարության 2025 թվականի հունվարի 9 N 27-Ն որոշումը, որով սահմանվում է ընտանիքի անապահովության գնահատման կարգը, ընտանիքի անդամների ապահովվածության աստիճանը՝ հիմք ընդունելով, ի թիվս այլնի, բնակելի մակերեսը, առաջարկում ենք առկա անշարժ գույքի բնակմակերեսի նկատմամբ կիրառվող սահմանափակումը յուրաքանչյուր անդամի հաշվով սահմանել 20 քմ, հետևաբար ՀՀ կառավարության N 710-Լ որոշման N 1 հավելվածի 5-րդ կետի 2-րդ ենթակետում «12» թիվը փոխարինել «20» թվով։

2. Նախագծով հստակեցվում է, որ դիմում-հայտարարության մեջ գրանցված ամուսինների և նրանց անչափահաս երեխաների տվյալների առկայությունը պարտադիր է, իսկ մյուս անդամներինն ըստ իրենց ցանկության, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ ամուսինը կամ երեխան Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարության միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության կողմից չեն հաշվառվել որպես բռնի տեղահանված կամ հանդիսանում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2022 թվականի փետրվարի 17-ի N 169-Լ որոշմամբ հաստատված՝ Լեռնային Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շահառու։ Առաջարակում ենք որպես բացառություն նախատեսել այն դեպքերը, երբ անձը ոչ միայն հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2022 թվականի փետրվարի 17-ի N 169-Լ որոշմամբ հաստատված՝ Լեռնային Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շահառու, այլ երբ ստացել և իրացրել է հավաստագիրը։ Սույն առաջարկության հիմքում ընկած է այն մոտեցումը, որ անձը (ընտանիքը) փաստացի արդեն իսկ ձեռք է բերել անշարժ գույք 2022 թվականի փետրվարի 17-ի N 169-Լ որոշմամբ հաստատված՝ Լեռնային Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շրջանակներում, այլ ոչ թե իրավաբանորեն համարվում է շահառու առանց ունենալու բնակելի տարածք։ Այս մոտեցումը պայմանավորված է նաև այն հանգամանքով, որ ի տարբերություն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2024 թվականի մայիսի 16-ի N 710-Լ որոշմամբ հաստատված Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված ընտանիքների բնակարանային ապահովման պետական աջակցության ծրագրի 2022 թվականի փետրվարի 17-ի N 169-Լ որոշմամբ հաստատված՝ Լեռնային Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շրջանակում անձինք շահառու են դարձել հիմնականում ինքնաշխատ եղանակով՝ իրավասու պետական մարմինների միջոցով անձանց վերաբերյալ տվյալների փոխանցմամբ: Կազմակերպությունը բազմաթիվ բողոքներ և ահազանգեր է ստացել Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված անձանցից, որ վերջիներս տեղյակ չեն եղել, որ հանդիսացել են 2022 թվականի փետրվարի 17-ի N 169-Լ որոշմամբ հաստատված՝ Լեռնային Ղարաբաղի առանձին շրջաններից տեղահանված ընտանիքների համար բնակարանային մատչելիության ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շահառու։

3. Նախագծի 1-ին կետի 3-րդ ենթակետով սահմանվում է, ձեռք բերվող բնակարանի կամ կառուցվող շենքից բնակարան գնելու իրավունքի կամ անհատական բնակելի տան կամ կառուցվող անհատական բնակելի տան և դրա կառուցման համար նախատեսված հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը գրանցվում է շահառու ընտանիքի բոլոր չափահաս անդամների անվամբ, հաշվի առնելով անչափահաս անդամների անվամբ այդ իրավունքի գրանցման գործընթացի ժամանակատարությունն ու բարդությունը։ Առաջարկում ենք N 1 հավելվածի 10-րդ կետի 4-րդ ենթակետը թողնել անփոփոխ, հաշվի առնելով անչափահաս անձանց շահերը և վերջիներիս սեփականության իրավունքը: Բացի այդ, հիմնավորման մեջ ներկայացված չեն անչափահաս անդամների անվամբ սեփականության իրավունքի գրանցման գործընթացի բարդությունները։