ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

ՀԻՄՆԱՎՈՐՈՒՄ

«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔԻ ՆԱԽԱԳԾԻ

              «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագծի ընդունումը պայմանավորված է հետևյալ հանգամանքով։

Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքի 202-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 3-րդ կետի «ա2» ենթակետով Կառավարությանն իրավասություն է տրված սահմանել ռոյալթիի հաշվարկման իմաստով խտանյութի իրացման շրջանառությունը որոշելիս մատակարարման պայմանագրով որոշված՝ վերամշակման, զտման կամ այլ համանման ծախսերի (ներառյալ՝ տրանսպորտային) առավելագույն սահմանաչափերը, որոնք և սահմանվել են 2017 թվականի N 1492-ն որոշմամբ:

Հարկ ենք համարում նշել, որ միջազգային հարթակներում հաջորդ տարվա համար մետաղական խտանյութերի վերամշակման և զտման ծախսերի վերաբերյալ հրապարակվող տվյալները որոշվում են տարեկան կտրվածքով՝ խտանյութ արտադրողների/վաճառողների և վերամշակողների միջև տվալ տարեվերջում՝ բանակցությունների արդյունքում: Սա նշանակում է, որ ծախսերը փոփոխական են և կառավարության որոշմամբ դրանց սահմանումը կամ չի արտացոլի փաստացի տնտեսական հարաբերությունները, կամ անհրաժեշտ կլինի յուրաքանչյուր տարի փոփոխություններ կատարել համապատասխան ակտում:

Հարցը կարևորում ենք նաև պետական եկամուտների պատշաճ հավաքագրման տեսանկյունից, քանի որ 2018-2020թթ. զարգացումները ակնհայտորեն ցուցադրեցին, թե որքան մեծ կարող են լինել ծախսերի մասով տատանումները՝ կախված քաղաքական, ֆինանսական կամ տնտեսական բազմագործոն զարգացումներից: Որպես օրինակ, 2019 թվականին Չիլիի Antofagasta-ն  դեռևս հուլիս ամսին չինական պոշոր վերամշակողի հետ կնքեց 2020 թվականի առաջին կիսամյակի մատակարարման վաղ պայմանագիր՝ տոննայի դիմաց 64 դոլար TC/RC-ով՝ առաջացնելով դեմպինգային իրավիճակ:

Ավելին, նոյեմբերին Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաներում, ինչպես նաև Ինդոնեզիայում գործող Freeport-McMoRan Inc-ը չինական վերամշակողի հետ կնքեց 2020թ. ամբողջ տարվա պայմանագիր 62 դոլարով՝ սահմանելով վերջին 8 տարվա ամենացածր գինը:

Այն 23% ցածր էր 2019 թվականի սահմանված գնից, որը՝ 80.8$-ով կնքվել չինական Jiangxiև Antofagasta-ի միջև:

Նույնիսկ COVID-19-ի հետևանքով առաջացած ճգնաժամային իրավիճակում, Wood Mackenzie-ի համաձայն, TC/RC-ի էական տատանումները գրանցվել են մինչև  71$:

Ստացվում է, որ չնայած միջազգային զարգացումներից ելնելով, TC/RC համաձայնեցված ծաժսերը կարող են լինել բավական ցածր՝ մինչև 60$, այդուհանդերձ, կառավարության 2017 թվականի N 1492-ն որոշմամբ պղնձի խտանյութի դեպքում մեկ չոր մետրիկ տոննա խտանյութի վերամշակման ծախսերը համապատասխան պայմանագրերում ամրագրված դեպքում կարող են հասնել 90 ԱՄՆ-ի դոլարին համարժեք դրամի՝ թույլ տալով տոննայի դիմաց մինչև 30$ անհարկի նվազեցումների հնարավորություն: